روزهای تلخ دفاع مقدس

روزهای تلخ دفاع مقدس

در چهارم تیر ۶۷، تهاجم عراق به جزایر مجنون آغاز شد. این حمله اوج قدرت عراق بود و پس از آن با توجه به باز پس گیری مناطق آزاد شده، عراقی‌ها مواضع جدیدی اتخاذ کردند.

در روزهای پایانی خرداد ۱۳۶۷ نیروهای سازمان مجاهدین خلق( منافقین ) به کمک ارتش عراق به مهران و دهلران که در کنترل پدافندی ارتش قرار داشت حمله کردند. پیش از این منافقین پس از توافق جدید با رژیم عراق در ۱۸/۱/۶۷ به فکه حمله کرده بودند. در بهار همین سال بعد از نشست محرمانه رجوی و صدام تجهیزات سنگین شامل تانک تی۵۵، نفربرهای پی ام پی در اختیار منافقین قرار گرفت. و افسران عراقی آموزش فشرده‌ای را برای آن‌ها برگزار کردند. رجوی قبل از عملیات مهران طی نشستی برای تحریک و تشویق نیروهایش جهت حمله به خطوط ارتش،‌ می‌گوید:« توان یک یگان ما با سه یا چهار یگان ارتش ایران برابر است و یک گردان برای درهم شکستن چند گردان کلاسیک ارتش ایران کافیست»

ارسال پیشرفته ‏ترین تسلیحات نظامی از کشورهای حامی حزب بعث به کشور عراق، در اواخر جنگ نمودی بسیار برجسته داشت به طوری که سیل این کمک ‏ها قطع نمی ‏شد. در این شرایط که نیروهای ارتش، بسیج و سپاه اسلام، علی رغم محاصره اقتصادی – نظامی و عدم دسترسی به سلاح‏ های جدید، به مقاومتی جانانه مشغول بودند، رژیم عراق از به کار بردن انواع بمب‏‌های ممنوعه و شیمیایی ابایی نداشت. همچنین حمایت و سکوت مجامع بین المللی، این رژیم را در انجام هر جنایتی جَری ساخته بود. در این اوضاع و احوال، سقوط منطقه شلمچه و تداوم حملات دشمن در سایر مناطق و احتمال حمله به جزایر مجنون به عنوان آخرین منطقه‌‏ای که در جبهه‌‏های جنوبی همچنان در اختیار قوای نظامی ایران قرار داشت، جنگ را وارد مرحله‌‏ای حساس و حیاتی کرد. با نزدیک شدن روزهای پایانی خرداد ماه ۱۳۶۷، عراق بر حجم تحرکات خود افزود و نیروهایش را در مناطق جزایر مجنون تقویت کرد. نکته قابل ملاحظه در تحرکات عراق، اجتناب از حفاظت و غافل‏گیری بود. به نظر می‌‏رسید دشمن قصد داشت تحرکات خود را نشان دهد تا با ایجاد رعب در نیروهای ایرانی، ضریب موفقتیش را افزایش دهد.

نبرد جزایر مجنون

در ۲۵ ژوئن، ۴ تیر ماه،۱۳۶۷ عراق “دومین عملیات توکلنا علی‌الله” را برای بازپس‌گیری هور جزایر مجنون آغاز نمود . این حمله اوج قدرت عراق بود. با استفاد از صدها تانک بر علیه نیروهای ایرانی بکار گرفته شدند بطوریکه نیروهای عراقی با نسبت ۲۰ به یک به ایرانی‌ها برتری عددی داشتند. گارد ریاست جمهوری عراق با استفاده از نمونه‌های تمرینی جزیره خود را برای این عملیات آماده کرده بود. حمله با یکی از بزرگترین گلوله‌باران‌ها کل تاریخ که با استفاده شدید از گازهای شیمیایی همراه بود آغاز شد که در نتیجه آن بسیاری از مدافعان ایرانی جزیره توان دفاع را از دست دادند. نیروی هوایی عراق با انجام ۴۰۰ سرتی پرواز حمله هوا به زمین از این حمله پشتیبانی می‌نمود. نیروهای ایران با اختصاص ۳۵ فروند جنگنده بصورتی مستاصل درصد دافع حمله به حمله توپخانه‌ای، آبی-خاکی، و پیشروی عراقی‌ها برآمد که ایرانی‌ها به سادگی در هوا، آب و در خشکی در هم شکست خوردند. کماندوهای عراقی با استفاده از ماشینهای آبی خاکی عقبه جزیره را مسدود نمودند. در برخی گزارش‌ها آمده است که عراقی‌ها در عقب جزیره و پشت سر سربازان ایرانی، چترباز پیاده نمودند که در صورت صحت اولین استفاده عراق از نیروهای چترباز در این جنگ به شمار می‌آید. پیشروی زمینی عراق در ساعت ۳:۳۰ صبح آغاز شد که با استفاده از سلاح‌های آبی خاکی و خودروهای آبی خاکی در جزیره پیاده شدند. پس از آن بلافاصله با ایجاد پل شناور تعداد زیادی نیرو به داخل جزیره منتقل نمودند. ایرانی‌ها زمان ناچیزی برای پاسخ داشتند. عراقی‌ها از ۲۰۰۰ تانک بر علیه ۶۰ تانک ایرانی استفاده نمودند

هنگامی که گارد ریاست جمهوری شروع به پاک‌سازی دو جزیره کرد گروه سومی سواحل غربی آن را محافظت کردند و توسط کماندوهای سوار بر هاورکرافت راه‌های ارتباط ایرانی‌ها را با سرزمین ایران قطع نمودند. در پی این نبرد که در طی هشت ساعت نیروهای ایرانی مستاصل شدند ۲۱۱۵ ایرانی به اسارت عراقی‌ها درآمد. با وجود اسارت عده‌ای از رزمندگان ایرانی اکثریت مدافعان ایرانی در این نبرد شهید شدند. صدام بطورت زنده در تلویزیون دولتی عراق ظاهر و مواضع جدیدی اتخاذ کرد.”نزار حمدون” معاون وزیر خارجه عراق اعلام کرد زمان به نفع ایران نیست و در مرحله نهایی جنگ هستیم. عراق نمی‌تواند صرفا یک آتش بس را بپذیرد! “طه یسین رمضان” معاون نخست وزیر عراق طی مصاحبه‌ای گفت:‌« نتیجه جنگ در روزها،‌ هفته‌ها و ماه‌های آینده روشن خواهد شد» تاکید نزار حمدون بر این مسئله که عراق از این پس تصمیم ندارد مساعی خود را در صحنه دیپلمایتک متمرکز کند، نشان دهنده تصمیم عراق در تداوم تهاجمات بود. چنان که نیروهای عراقی حملات گسترده‌ای را به خطوط ارتش با هدف گرفتن اسیر و غنائم آغاز کردند. در این مرحله تعداد زیادی نیرو به همراه بسیاری امکانات ارتشی به اسارت و غنیمت گرفته شد و در بغداد به نمایش گذاشته شد. در این میان بمباران شیمیایی منطقه که دامنه آن تا حوالی هویزه گسترش یافته بود، باعث عقب‏‌نشینی نیروهای خود می‏‌شد، تا این که جزایر مجنون پس از جانفشانی‏‌های زیاد قوای اسلام، به اشغال ارتش رژیم بعث درآمد.عراق در این حمله که به لحاظ تاکتیکی، پیشرفته بود، قصد گرفتن اسیر داشت که توانست در ظرف مدت کوتاهی، هفده هزار اسیر بگیرد. در این وضعیت ایجاد شده و نیز سرنگون ساختن هواپیمای مسافربری ایران در دوازدهم تیر آن سال توسط ناو آمریکایی مستقر در خلیج فارس، بنا به ملاحظات جدید و همچنین تشدید فشارهای بین‌‏المللی علیه جمهوری اسلامی ایران، حضرت امام خمینی(ره) با یک تصمیم مهم، اوضاع را به نفع ایران تغییر دادند و قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت را پذیرفتند.

ابراهیم رضاپور