خانه | یادداشت هفته | تبلیغات دینی و نهادهای اجتماعی

تبلیغات دینی و نهادهای اجتماعی

تبلیغات دینی و نهادهای اجتماعی

نظام مقدس جمهوری اسلامی با خمیرمایه اعتقادی و مذهبی پایه‌ریزی شده و دارای ماهیتی کاملا دینی است برهمین اساس ضرورت دارد این ماهیت به طور مستقیم و متناسب با مقتضیات زمانی در تمامی اجزاء و بخش‌های نظم و در سطح جامعه جریان داشته باشد.

جریان یافتن این ماهیت نیازمند تبیین، تشریح و تبلیغ نظریه‌ها، دیدگاه‌ها و آموزه‌های اسلام در همه عرصه‌‌ها است.عرصه‌های اقتصادی، نظامی، بهداشتی و پزشکی، ارتباطات داخلی و بین‌المللی، مدیریت، فردی و اجتماعی و …

پس ماهیت اصلی نظام اسلامیت آن است و این ماهیت باید در بدنه نظام به طور کامل پاده شده و جریان داشته باشد تا بتواند به عنوان الگویی تمام غبار و منطق بر اصول و مبتنی بر مقتضیات روز، کارآمدی دین در اداره جامعه و تعامل شایسته آن با دنیای امروز را به نمایش گذاشته و با تعیین و ارائه راهبردهای اساسی و راهکارهای اصولی بشر گم گشته را از هلاکت، گمراهی و سقوط نجات بخشیده و به سعادت، رفاه و آرامش واقعی رهمون سازد چرا که اسلام دین زندگی است و متضمن بهترین دستورها برای بهتر و شایسته‌تر زیستن است.

آنچه گفته شد فلسفه اصلی نظام جمهوری اسلامی به عنوان  پیش نیاز و مقدمه تشکیل دولت کریمه و ظهور منجی عالم بشریت حضرت حجت(عج) می‌باشد.

طبیعی است برای رسیدن به این هدف باید تمهیدات لازم را اندیشیده و ابزارهای مورد نیاز ا به کار گرفت. یکی از مهم‌ترین و موثرترین ابزارها، بهره‌گیری از ابزار تلیغات آن هم با گرایش دینی است تبلیغات دینی ابزاری برای انتقال مفاهیم و پیام در یک جامعه دینی است که باید طی آن زمینه‌های فراهم شود تا مظاهر و نمودهای فرهنگی – دینی تقویت و تحکیم و تثبیت شوند.

تحقق این مهم نیازمند عزمی عمومی و نهضتی فراگیر است لکن بخش‌های زیر وظایف سنگینی به عهده دارند.

الف) مردم

از نگاه اسلام  هم مسلمانان در رابطه با ترویج و تبلیغ و گسترش فرهنگ دینی و آموزه‌های اسلامی مسئولند و هر فردی به هر اندازه که بتواند باید در ان مسیر تلاش کند.

هر مسلمان به منطله مبلغ دینی بوده و باید خود را به ابزارهای مورد ناز علمی و عملی تجهیز نماید اینکه در دین اسلام به عناصر مهمی چون امر به معروف و نهی از منکر تولی، تبری و ده‌ها دستور  دیگر به عنوانوظایف همگانی و عموم تاکید شده است در همین راستا بوده و نشانگر بعد عمومی تبلیغ دین می باشد.

ب) خانواده

خانواده به عنوان کوچکترین هسته جامعه و مهم ترین نهاد اجتماعی جایگاه برجسته ای در اسلام دارد از نگاه اسلام هر مسلمانی همانطور که در برابر خودش مسئول است نسبت به خانواده نیز مسئولتی بس خطیر دارد او موظف است فضای دین را در خانه و خانواده حاکم کرده و نظام خانواده را راساس ایمان، تقوی و ارزش‌های اخلاقی پایه‌گذاری نماید، بدیهی است ثمره تشکیل چنین خانواده‌ای نسلی دیندار، سالم و پاک، پدران و مادرانی متعهد، همسرانی معتقد به آرمان‌های دنی و فرزندانی با ایمان خواهد بود و در نتیجه جامعه‌ای نبوی تحقق پیدا خواهد کرد.

اسلام به عنوان نسخه نهایی سعادت بشر جامع‌ترین و کارآمدترین منشور خانواده را ندوینه و ارائه کرده است، در این منشور مرد خانواده موظف است به خودسازی خود و خانواده و نهادینه کردن تبلیغ و گسترش احکام دین و خانواده اهمیت داده و نهایت سعی خود را در این راستا بکارگیرد، همچنانکه برای زن خانواده نیز چنین مسئولیتی لحاظ شده است.

ج) مسئولان نظام

همچنانکه ذکر شد نظام جمهوری اسلامی ایران دارای ماهتی کاملا مذهبی و دنی است براین اساس مسئولان نظام مکلفند تبلیغ و ترویج آب و فرهنگ دینی را در اولویت حوزه کاری خویش قرار داده و آن را تکلیف شرعی و وظیفه قانونی برای خود قلمداد نمایند.

اسلامی شدن محیط و حاکمیت فضایل اخلاقی هم دستوری دینی است و هم در اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی مورد توجه جدی قرار گرفته است. لذا هر مسئولی موظف است در حوزه کاری خود به مبانی دینی و قانونی پایبند بوده و تبلیغ دین و انتقال مناسب مفاهیم اخلاقی را بهترین شکل در دستور خویش قرار دهد. فضای کاری مسئولان آکنده از عطر معنویات و مملو از نمادهای ارزش و اخلاقی باشد.

د) دستگاه‌ها و نهادهای فرهنگی – تبلیغی

هر چند بنابر آنچه  گفته شد جریان‌سازی دینی و سوق دادن جامعه به سمت و سوی معارف الهی و فضایل اخلاقی وظیفه‌ای همگانی و تکلیفی قانونی برای همه مردم و همه مسئولان بوده و آنان به تناسب و اقتضای مسئولیت اجرای این امر مهم را به عهده دارند اما برای نسریع در امر و دسترسی بهتر به اهداف و عملیاتی‌تر شدن برنامه بخشی از بدنه اجرایی کشور اعم از دسگاه‌های دولتی و نهادهای عمومی وظیفه مستقیم تبلیغ دین و گسترش فرهنگ اسلامی  را متکفل شده‌اند، طبیعی است که وظیفه این بخش بسیار سنگین و خطیر است برنامه‌ریزی صحیح، دقیق، عمیق، هدفمند و متناسب با شرایط روز توجه جدی به شاخصه‌های دینی، سیاستگذاری کلان و منسجم، نیاز سنجی درست، تعیین فرایندها و برآیندها استفاده از متصدیان با انگیزه، متدین، متخصص و کارآمد، بهره‌گیری از زیباترین و بهترین روش‌های علمی برای تبلیغ زیبایی‌های دین و گسترش آن در جامعه و غیره تنها بخشی از وظایف مهمی است که این مراکز باید به آن مبادرت ورزند . بدیهی است برای موفقیت بیشتر و بهتر در کار باید تحولات فرهنگی- تبلیغی جهان به طور مستمر دریافت و نیازهای فکری و فرهنگی و اندیشه های نو و بدیع دینی شناسایی شده و بهترین راه برای تأثیرگذاری و اثر بخشی در افکار مورد بررسی قرار گیرد.

توجه موکد به شاخص های دینی اسلامیت نظام، ارمانهای امام راحل(ره) دغدغه های مقام معظم رهبری (مدظله العالی) از جمله اساسی ترین مسایلی است که در برنامه ریزی ها باید مورد توجه قرار گیرد.

مقام معظم رهبری مکررا مسئولان فرهنگی تبلیغی را از غفلت فرهنگی بر حذر داشته و با هشدارهای متعدد و صریح خطرات ناشی از غفلت را گوشزد فرموده است.

ایشان با طرح خطر بزرگ تهاجم فرهنگی و سپس شبیخون فرهنگی و متعاقب آن ناتوی فرهنگی مسئولیت بسیار خطیر حساس و موثر مسئولان فرهنگی کشور را یادآور شدند.

مقام معظم رهبری با بیان خطرات ناشی از غفلت فرهنگی فرموده اند: اگر شما ملت و عناصر فرهنگی بیدار نباشید خدای ناخواسته صدای فروریختن ارزش هاسی معنوی هنگامی در می آید که قابل علاج نیست .

و در بیان دیگر از همه مسئولان فرهنگی تبلیغی خواستند که گسترش تدین و روح فرهنگ اسلامی را در اولویت کارهای خود قرار دهند و در سخنی دیگر از مسئولان خواستند که بدون هراس و یا خجالت خواست مردم یعنی اسلامی کردن فضای هنری و فرهنگی جامعه را پیگیری کنند.

ازدیدگاه رهبر معظم انقلاب هدف و چشم انداز فعالیت های فرهنگی همانا، تحقق تدین و باورهای دینی و ارزش های اسلامی می باشد ومسئولان باید نهایت سعی خود را در آرایش های دینی انقلابی جامعه به کارببرند.

به دنبال این دغدغه های بجا و ظریف معظم له اخیراً بحث مهندسی فرهنگی را مطرح نمودندجادارد مسئولان فرهنگی و تبلیغی کشور با بازنگری اساسی در درون و برون خود و پرهیز از تغافل ، روزمرگی ، سطحی نگری- موازی کاری و انفعال دغدغه های رهبری ار جدی گرفته و هشداریهای ایشان را که به منزله زنگ خطری برای جامعه و ارزش های آن است را مورد تأمل قرارداده و تحولی اساسی در بخش فرهنگ و تبلیغ را بنیان نهند.

هـ) رسانه ها:

رسانه های و وسایل ارتباط جمعی از جمله مهمترین ابزارهای مؤثر و نقش آفرین در عرصه فرهنگ و تبلیغ به شمار می روند به دلایل پیش گفته رسانه ها نقش مهمی در فضاسازی دینی و آرایشی معنوی جامعه به عهده دارند. اگر رادیو ، تلویزیون ، مطبوعات ، نشریات ، اینترنت ، ماهواره و … در خدمت اهداف متعالی اسلام ناب محمدی (ص) قرار گیرند و هم صدا و هماهنگ آرمان های الهی و معنوی را ترویج نمایند بی شک شاهد جامعه ای آرمانی و معنوی خواهیم بود البته برخوداری از مدیریت مکتبی آگاهی های دینی و علمی دانش روز از جمله روان شناسی، جامعه شناسی ، عناصر متعهد و متخصص و کارآمد ، توجه تحولات و اقتضائات روز و عقبه ای پژوهشی که زوایای دقیق دین را در عرصه های مختلف شناسایی ، پردازش و عملیاتی کنند از جمله پیش نیازهای رسانه دینی و انقلابی است که باید مورد توجه قرار گیرد .

اما اگر مدیریت حاکم بر رسانه ها فاقد توانمندی ، آگاهی ، تعهد ناب ، جذابیت و سایر شرایط پیش گفته شد فعالیت رسانه ای نه تنها منجربه تقویت دین داری مردم نشده بلکه با ارایه و القاء دینی التقاطی و نه ناب فضا را مشوش کرد و مردم را نسبت به دین و احکام آن دچار تردید و دودلی می نماید . علاوه بر این زحمات و تلاش های دینی سایر دستگاهها را هم خنثی خواهد کرد .

این مسئله به این معنا است که گروهی از بیت المال مسلمین هزینه می کنند تا دینداری مردم و آرایش دینی جامعه تقویت شود و گروهی هم ناآگاهانه از همان محل هزینه می کنند تا آن تلاش های خنثی شود ، وضعیت امروز بسیاری از روزنامه ها، نشریات، فیلم های سینمایی و برنامه های تلویزیون حکایت از این قضیه دارد.

دکتر ابراهیم رضاپور

 

همچنین ببینید

مردم سالاری دینی چیستی و چرایی (قسمت سوم)

جوهر دموکراسی در دو قسمت پیشین در باره لزوم پرداختن به موضوع مردم سالاری دینی …

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.